|
Paratyfus enting
mijnheer Martijn hoe denkt u over paratyfus enting is dit nodig
als je geen ziekte heb sportgrt piet bedankt
Piet je kunt niet preventief enten voor paratyfus, wel is het zinvol
te enten als duiven de bacterie ( salmonella) in hun lichaam hebben,
maar als duiven niet ziek zijn , is het niet zinvol
Upd preventief enten paratyfus
Update Martijn enting is altijd preventief maar misschien niet altijd
zinvol ik heb hier vroeger 1989 paratyfus gehad maar nooit geënt ook
niet ontsmet maar alleen een kuur gegeven groet Frans H
Frans, we kennen bacteriën en virussen, tegen een virus enten, kan
duiven richting toekomst beschermen ( bijna zekere preventie) Bij
bacteriën ligt het anders, door enten/kuren of combinatie kun je
curatief optreden dwz genezend, maar er is nooit een zekerheid, dat er
geen herbesmetting komt , zeker in het geval paratyfus, waarvan
tientallen stammen bestaan, die ieder mogelijk een eigen antibiotica
vragen,en zolang er geen zekerheid bestaat durf ik niet spreken van
enten is preventief, maar zie ik het als curatief, dus bij niet zieke
duiven zou ik voorkeur geven aan kuren, bij wel zieke duiven een
combinatie van kuren en enten, zeker op probleemhokken
Paratyfus
Peter Boskamp 30-11-2009
Zoals altijd waren de beurzen weer gezellig. Oude bekenden terugzien.
Bijpraten etc.
De meest gestelde vragen op de afgelopen beurzen waren over paratyfus
en het starten van een meer natuurlijke benadering van de duivensport.
In deze nieuwsbrief wil ik het hebben over een praktische benadering
van het paratyfusprobleem.
Paratyfus (praktisch benaderd)
Het blijft blijkbaar een groot dilemma. Wel of geen kuur geven tegen
paratyfus, wel of niet vaccineren tegen deze ziekte. De meningen lopen
dan ook duidelijk uiteen. Er zijn dierenartsen die voor enten zijn,
anderen zijn er weer tegen en dat geldt ook voor het wel of niet
kuren.
Ik denk dat het echter geen ja/nee vragen betreft. We moeten het hele
paratyfus probleem in de juiste context bezien.
Allereerst is het belangrijk te weten of er een besmetting is met
actieve uitscheiding via de mest ja of nee. Is dit laatste het geval
dan dient de benadering van het paratyfusprobleem absoluut een andere
te zijn dan wanneer dit niet het geval is.
Het najaar is het beste tijdstip om de mest bacteriologisch te laten
onderzoeken op de aanwezigheid van de paratyfus bacil, de Salmonella
typhimurium, var. Copenhagen zoals deze sluipmoordenaar officieel
heet.
Belangrijk is daarbij dat men een mengmonster verzameld van mest van
vijf dagen, dit goed mengt en kneedt en vervolgens een monster hiervan
aanbiedt aan een dierenarts die dit kan en wil (laten) onderzoeken.
Dit monster hoeft geeneens zo groot te zijn. Ik kreeg ooit een keer
een latexemmer mest toegestuurd met de post. De liefhebber in kwestie
had mijn advies om mest van vijf dagen te verzamelen en op te sturen,
wel erg letterlijk genomen.
In het najaar zien we de meeste uitscheiding van deze bacil in de
mest, deels omdat de duiven door de rui minder weerstand kunnen
hebben, maar deels ook doordat er in de ruiperiode doorgaans geen
medicijnen worden verstrekt die deze uitscheiding verhinderen, dan wel
afremmen.
Dit laatste gegeven is een belangrijk gegeven. Medicijnen remmen de
uitscheiding van Salmonella in de mest af. Het ene medicijn kan iets
krachtiger zijn dan het andere, maar uit onderzoek is gebleken dat
deze uitscheidingsremming hooguit twee maanden aanhoudt.
Daarmee komen we gelijk bij een van de redenen om vraagtekens te
zetten bij de najaars-paratyfus-kuur. Immers we moeten niet de illusie
hebben dat we met een kuur van x dagen in het najaar het
paratyfusprobleem kunnen beheersen.
Wat we met deze kuur bereiken is dat we de totale infectiedruk van
darminfecties bij de duif (Salmonella, E. Coli, Proteus, Klebsiella
etc) verlagen waardoor in een aantal gevallen een beter kweekresultaat
kan worden behaald.
Gemakshalve wordt dit resultaat dan toegeschreven aan de
paratyfuskuur. Het kan dus best zo zijn dat deze bacterie niet het
hoofdprobleem bij de duiven vormt tijdens de kweek, maar dat
bijvoorbeeld juist een andere, zoals een Proteus, de problemen zou
gaan veroorzaken.
Met het effect op de verlaging van de totale infectiedruk, tijdens de
voorbereiding op de kweek, heeft men dan mijns inziens het enige
argument vóór het verstrekken van een paratyfuskuur na de rui.
Verstandig is het om na het verstrekken van zo’n kuur(tje) de duiven
ook goede probiotica te geven.
En dan het liefst diersoortspecifieke probiotica.
We moeten ons heel goed realiseren dat we de paratyfus bacil echt niet
uit kunnen roeien met een simpel antibioticumkuurtje. Daar lachen deze
bacteriën simpelweg om. Een voorbeeld uit de kliniek mag dit
illustreren. Ik kreeg een tijd terug een dure duif aangeboden die
klinische paratyfus bleek te hebben. We spoten de duif 6 dagen met
Baytril. De vermagerde duif knapte op en werd weer ronder. Kritisch
als ik in deze gevallen ben adviseerde ik de liefhebber de duif nog
even te laten zitten. En wat ik vreesde gebeurde. De duif viel weer
terug. Er werd toen een combinatie van medicijnen vervaardigd,
waaronder weer Baytril, die het in theorie onmogelijk zou moeten maken
dat er nog een salmonellabacterie in de duif zou kunnen overleven. Zo
gezegd zo gedaan, kreeg de duif 36 dagen deze combinatie toegediend.
De duif werd niet beter, maar ging ook niet dood. Besloten werd om het
dier te euthanaseren. Ik liet vervolgens de lever op kweek zetten (bij
sectie bleek de duif zat vol abcessen te zitten en had dus nooit
kunnen genezen) en het onwaarschijnlijke gebeurde! Binnen 24 uur was
er een reincultuur van de salmonellabacterie uit de lever te kweken.
Dit mag gelden als het bewijs dat deze bacterie zich echt niet in de
luren laat leggen door welke sterke combinatie van antibiotica dan
ook.
Wil men het probleem van paratyfus daadwerkelijk te lijf, indien men
klinische gevallen of uitscheiders in de mest heeft, dan vereist dit
een veel bredere aanpak dan een simpel kuurtje zo af en toe.
Vaccineren dan maar?
Ook hierbij moeten we kanttekeningen plaatsen. We zijn met zijn allen
gewend dat we na een goede enting met het paramyxovaccin gevrijwaard
zullen blijven van deze ziekte. Meestal is dit dan ook wel het geval,
als men tenminste niet verzuimt ook de kwekers op gezette tijden mee
te laten profiteren van deze enting. Maar hoe zit het nu met de
paratyfusenting?
Mogen we verwachten dat de duiven die gevaccineerd zijn niet meer ziek
zullen worden. Dat kan helaas niet met een volmondig ja beantwoord
worden. Ik heb duiven die goed gevaccineerd waren toch nog knobbels op
de vleugels zien krijgen. Voor diverse liefhebbers het bewijs dat de
entstof niet werkt. Ik kan me die reactie voorstellen. Maar toch is
deze reactie niet terecht. We moeten de paratyfus enting bezien in het
licht waar deze voor bedoeld was, namelijk het terugdringen van de
ziekte onder andere door uitscheiding in de mest tegen te gaan zodat
de kans dat er nieuwe dragers komen kleiner wordt.
Duiven krijgen na twee maal gevaccineerd te zijn antistoffen in het
bloed die de binnendringende bacterie helpen vernietigen voordat deze
zich kan nestelen in de lever. In de praktijk zien we na een enting
met de paratyfusentstof een vermindering van de uitscheiding in de
mest.
Als men de duiven louter wil laten vaccineren om absoluut geen
knobbels meer op de vleugels te krijgen, dan kan men zich het geld
beter sparen. Maar bezien in het licht van beteugeling van deze ziekte
en het op termijn elimineren van de besmettingshaarden in een
duivenhok, kan deze enting zijn nut wel degelijk bewijzen.
Belangrijk hierbij is dat de liefhebbers die tot enting (moeten)
overgaan, omdat ze veel te veel last hebben van deze sluipmoordenaar,
zich realiseren dat de entingen met regelmaat moeten worden herhaald
en dat het doel een proces is van de lange adem.
Laat alle liefhebbers die “ook wel eens willen enten” tegen deze
ziekte zich het geld besparen. Want het af en toe eens tegen deze
ziekte vaccineren bezorgd de entstof onterecht een slechte naam.
Een goed vaccinatiebeleid past in een gedegen aanpak van het
salmonella probleem.
Maar met medicijnen en vaccinatie alleen lukt het ook niet op korte
termijn. Daarnaast moet ook een sterkere hygiëne beleden worden.
Simpelweg omdat de bacterie zich zo verdomde lang weet te handhaven. U
kunt uw dierenarts vragen om te onderzoeken of de te gebruiken
ontsmettingsmiddelen wel werkzaam zijn tegen de salmonellastam die op
uw hok gevonden is.
De salmonellabacterie zorgt er op termijn voor dat de duiven op een
hok hun top niet meer weten te behalen. De prestaties kunnen onder de
maat blijven of achteruit lopen. Maar dit hoeft beslist niet altijd
het geval te zijn. Ik ken hokken die al jaren te maken hebben met deze
bacterie en desondanks hoge ogen gooien op de meerdaagse fond.
Onmogelijk zult U denken, maar niets is minder waar.
Hoe dat kan? Deze duiven hebben een hoge basisweerstand. Ze worden wat
betreft verzorging in de watten gelegd waardoor er een evenwicht is
tussen het ziekteverwekkende vermogen van de bacterie en het evenwicht
van de duif.
Duiven herbergen meer ziekteverwekkende bacteriën dan we denken. Ik
wil het nog wel eens vergelijken met de mensen die ziek worden na een
natuurramp. Plotseling breekt dan bijvoorbeeld de Cholera uit. Komt
deze bacterie dan uit het niets? Nee, natuurlijk niet. Een ‘gezonde
mens’ droeg deze bacterie bij zich en scheidde deze uit. Doordat de
omstandigheden voor de bacterie plotseling veel gunstiger werden,
doordat het evenwicht werd verstoord, vanwege slechtere omstandigheden
en minder weerstand, kon de bacterie zijn kans grijpen.
En dit is ook bij het salmonellaprobleem het geval.
Duiven die in goede conditie zijn zullen minder gauw besmet raken en
als ze besmet raken zullen ze niet zo gauw ziek worden…tot de
omstandigheden de bacterie meer kans geven. En dan gaat het balletje
rollen. Dan kan de bacterie in de kolonie problemen gaan veroorzaken.
Preventief doet men er dus goed aan om de weerstand van de duiven op
een zo hoog mogelijk niveau trachten te handhaven. Dat vereist echter
een openstaan voor alternatieve wegen in veel gevallen. En niet iedere
liefhebber staat hier voor open. Te veel liefhebbers blijven geloven
dat het medicijnpotje uiteindelijk wel de oplossing zal brengen.
Als dierenarts weet ik als geen ander dat het soms onvermijdelijk is
om medicijnen in te zetten. Immers als er een huis in de brand staat
wil ook ik een brand blussen, dan ga ik ook echt niet praten over het
plaatsen van brandmelders en brandblussers. Maar zodra er geen brand
is, maar wel een dreiging van, dan is het zorgen voor voorbehoedende
maatregelen meer dan gewenst.
Samenvattend kunnen we stellen dat het aanpakken van een echt
paratyfusprobleem inspanning vereist op meerdere fronten. Uitsluitend
met medicijnen of uitsluitend met een vaccinatie laat deze bacterie
zich niet klein krijgen. Goede hygiënische maatregelen en degelijke
preventieve gezondheidszorg zijn daarbij eveneens onmisbaar.
En preventieve gezondheidszorg, daar is een hele nieuwsbrief over vol
te schrijven en wel meer dan een.
Peter Boskamp
Er is bij heel wat liefhebbers alsook bij sommige dierenartsen nogal
wat twijfel omtrent het al dan niet preventief vaccineren tegen
paratyphus. Als er gevaccineerd wordt dan doen velen dit enkel bij hun
weduwnaars. Maar wat met de jonge duiven? Is het raadzaam om deze op
jonge leeftijd te vaccineren? Is een voorafgaande medicatiekuur een
aanrader?
De laatste jaren zien we in de praktijk een verhoging van het
vaccineren tegen paratyphus. Sommige liefhebbers doen het enkel bij de
oude, anderen enkel de jongen, anderen alles, de liefhebber bepaalt.
Het vaccineren tegen paratyphus is zeker en vast een hulp bij het
curatieve luik, daarmee bedoel ik, als onderdeel van de bestrijding
van paratyphus als de ziekte is vastgesteld bij uw duiven. Door het
vaccineren zullen uw duiven een betere weerstand ontwikkelen waardoor
ze meer zullen kunnen vechten tegen de kiem indien ze er nogmaals mee
in aanraking komen. Het moet welgezegd worden dat er op dit moment
geen enkel vaccin op de markt is die een 100 % zekerheid kan en zal
garanderen, met andere woorden, de vaccinatie van gezonde duiven zal
ze wel een betere bescherming geven, maar dit is niet honderd procent,
gevaccineerde duiven kunnen dus nog altijd de ziekte krijgen in
principe als de infectiegraad heel hoog is. Er zijn heel wat
verschillende vaccins, het een al wat beter dan de andere. In België
is er officieel de Colombovac paratyphus en de mogelijkheid om een
auto vaccin te laten aanmaken, specifiek gebaseerd op Uw Salmonella
stam, aanwezig bij Uw duiven, een voorwaarde is dus dat er eerst een
kiem moet worden gevonden in een 5 dagen mengmeststaal van Uw duiven.
Het is altijd beter om een volledige kolonie te vaccineren, zodat ze
allemaal dezelfde immuniteitsstatus hebben. Jongen kunnen worden
gevaccineerd vanaf een leeftijd van 6 weken. Een behandeling voor het
vaccineren wordt veelal gegeven omdat dit een eventuele sluimerende
paratyphus in de kiem kan smoren, zodat er mogelijk minder negatieve
reacties zijn na het inspuiten tegen paratyphus.
(Pascal Lanneau)
Wat zijn de voor en nadelen van enten tegen paratyfus?
De voordelen van enten tegen paratyfus zijn:
-er wordt een bescherming opgebouwd tegen de ziekte. De duiven zijn
bij experimentele besmetting (rechtstreeks opspuiten van de bacterie)
beschermd tegen sterfte, maar ze vertonen wel nog ziektesymptomen bij
dit soort besmetting. Deze bescherming hangt ook af van het
vaccinatieschema.
-de duiven vertonen bovendien een algemene (aspecifieke) weerstand.
D.w.z. de duiven blijken ook iets beter bestand tegen andere ziektes
(praktijkervaring) en vertonen een conditiepiek een periode na de
inspuiting.
-men hoeft niet zo vaak met antibiotica te behandelen waardoor er
minder resistentie kan optreden, ook (vooral) bij andere kiemen zoals
E. coli! Dit is nu reeds een serieus probleem aan het worden.
De nadelen zijn:
-bij enten van duiven die drager zijn, kunnen deze ziek worden. Maar
dit kan evengoed als een voordeel aanzien worden aangezien het beter
is dragers zoveel mogelijk uit de kolonie te weren.
-de enting geeft (zoals boven aangegeven) geen volledige bescherming.
-de duiven moeten vaak genoeg gevaccineerd worden (2x per jaar) wat
het duur maakt.
-soms ontwikkelen duiven entknobbels (meer bij een autovaccin) maar
dit geeft ook een groot stuk met technische aanpak van enten te maken.
(Ruben Lanckriet)
vraag kan men stellen op oomentijn@hotmail.com
Oudere vragen klik hier....
|
|